Wszelkiego rodzaju niedobory żywieniowe odbijają się na na wydolności fizycznej i psychicznej człowieka, a niedożywienie potęguje podatności na choroby.

Jednym z największych problemów w żywieniu osób starszych jest brak apetytu. W miarę jak człowiek się starzeje, jego zmysł powonienia słabnie, a jeśli nie czuje się zapachów, to nie odczuwa się również smaku. Sprawia to, że odczuwamy znacznie mniejszą przyjemność, jedząc potrawy, które kiedyś bardzo nam smakowały. Na brak apetytu mają również wpływ inne czynniki, takie jak: problemy z zębami, depresja, niestrawność i niepożądane działanie leków, zmniejszające apetyt.

Postarajmy się zatem, aby posiłki przez nas przyrządzane, wyglądały i smakowały tak, aby podopieczny nabrał ochoty do jedzenia. Najważniejsze jednak jest, aby zawierały wszystkie najważniejsze składniki odżywcze potrzebne seniorom.

Poniżej zamieszczamy krótki przegląd tych składników odżywczych (oraz ich ilość), które składają się na potrzeby żywieniowe osób starszych.

Ile kalorii?

Osoby w wieku powyżej 55 lat potrzebują dziennie mniej kalorii, aby utrzymać prawidłową masę ciała niż ludzie młodsi. U kobiet średnie dzienne zapotrzebowanie na kalorie wynosi 1900 (u kobiet młodszych do 2200), natomiast u mężczyzn liczba ta w zależności od wieku wynosi odpowiednio 2300 i 2900 kalorii. W miarę upływu lat zmniejsza się beztłuszczowa masa ciała, od której zależy, ile potrzebujemy kalorii.

Białko w żywieniu osób starszych

Mężczyzna w wieku powyżej 50 lat potrzebuje około 63 g białka dziennie, natomiast kobiecie w tym samym wieku wystarcza około 50 g. Taka ilość białka jest potrzebna również ludziom młodszym w wieku 25-50 lat. Jednak starsi ludzie mniej chętnie jedzą mięso. Potrawy trudne do przeżucia, w tym większość potraw mięsnych, stają się mniej atrakcyjne dla starszych osób, dlatego muszą one dołożyć starań, żeby dostarczyć organizmowi odpowiednią ilość białka. Dobrym źródłem białka są chude wędliny i drób, także jajka, produkty sojowe i nabiał. Według ekspertów jajka zawierają „białko doskonałe”, a poza tym łatwo z nich przyrządza się lekko strawne potrawy.

Witaminy i składniki mineralne

Zrównoważona dieta niskotłuszczowa, bogata w składniki odżywcze, może być kluczem do zdrowia i długiego życia. Aby pokryć potrzeby żywieniowe osób starszych, należy wybierać różnorodne produkty żywnościowe. Badania naukowe udowodniły, że niektóre witaminy i składniki mineralne, zwłaszcza witaminy A, E, C i D oraz kwas foliowy, mają pozytywny wpływ na stan zdrowia ludzi starszych. Jedno z badań sugeruje, że przeciwutleniacze, w tym beta-karoten (prekursor witaminy A) oraz witaminy E i C, mogą nawet cofnąć negatywny wpływ starzenia się na funkcje poznawcze i ruchowe. Aby zaspokoić zapotrzebowanie organizmu na te witaminy, należy jeść dużo świeżych owoców (pomarańczy, truskawek, grejpfrutów i czarnych jagód), a także ciemnozielonych warzyw (szpinak, brokuły).

Planując żywienie osób starszych szczególną uwagę trzeba zwrócić na wapń. Zarówno kobiety, jak i mężczyźni po 50 roku życia potrzebują dodatkowo 200 mg wapnia dziennie, w sumie 1200 mg (filiżanka mleka zawiera około 300 mg wapnia). Doskonałym źródłem wapnia są również jogurt, ser i czerwony łosoś w puszce. Starsze osoby, które są uczulone na laktozę, mogą zażywać wapń w tabletkach. Zapotrzebowanie na wapń wzrasta z wiekiem, dlatego trzeba się upewnić, że dieta je pokrywa.

Błonnik

Pokrycie zapotrzebowanie na białko nie jest szczególnie trudne, ponieważ znajduje się ono w wielu różnorodnych produktach. Natomiast jeśli chodzi o błonnik, sytuacja wygląda nieco gorzej. Zalecana dzienna dawka błonnika wynosi 25 g, ale żeby ją przyjąć, trzeba się ciężko napracować.

Najwięcej błonnika w przeliczeniu na jedną porcję zawierają płatki zbożowe i ziarna zbóż. Aby wybrać najlepsze płatki, trzeba zwracać uwagę na zawartość błonnika w porcji. Większość płatków zawiera 1-3 g błonnika w przeliczeniu na jedna porcję, ale niektóre mają aż 9 g błonnika, a nawet więcej. Jest to dobra dawka, od której można zacząć. Innymi źródłami błonnika, aczkolwiek nie tak bogatymi, są: brązowy ryż, owies, otręby owsiane, płatki owsiane, jabłka, awokado, czarne jagody, truskawki, fasola z puszki w sosie pomidorowym, fasola limeńska i prażona kukurydza.

Rola płynów w żywieniu osób w podeszłym wieku

Najważniejsza sprawa, o której trzeba pamiętać, układając dietę dla osób starszych, bynajmniej nie jest związana z jedzeniem. Osoby starsze często cierpią na odwodnienie organizmu, ponieważ nie odczuwają pragnienia, kiedy organizm potrzebuje dodatkowych płynów. Układając dietę realizującą potrzeby żywieniowe osób w podeszłym wieku, należy zawsze zacząć od upewnienia się, że zawiera ona 8 szklanek płynów dziennie, a przynajmniej część tych płynów to woda.

Jeśli chcesz dowiedzieć się, w jaki sposób zadbać o potrzeby osób starszych - sprawdź nasze inne artykuły tj.: opieka nad chorym na Parkinsona oraz jak opiekować się chorym na Alzheimera.