W początkowych stadiach choroby zmiany, jakich doświadczają pacjenci, wprawiają ich samych w zakłopotanie i przerażenie. W miarę jak choroba postępuje, ich zachowanie staje się nieprzewidywalne.

Opieka nad osobą z chorobą Alzheimera nieuchronnie staje się pracą na cały etat. Wymaga radzenia sobie nie tylko z fizycznymi i psychicznymi problemami chorego, ale także z własnymi emocjami i ze zmęczeniem. Oto kilka rad, które pomogą uczynić dni nieco lżejszymi.

Ostrzeżenia i uwagi na kartkach

Pacjenci w początkowych stadiach choroby zwykle mogą radzić sobie z detalami życia na co dzień, ale nie ze wszystkimi. Zdarza im się zapomnieć o zjedzeniu posiłku czy zażyciu lekarstw. Dlatego zalecane jest zostawianie mu wszelkiego rodzaju „przypominaczy”. Może to być duża kartka przyczepiona do lodówki, mówiąca o tym, że ma zjeść drugie śniadanie. Dobrym pomysłem jest umieszczanie na ścianie znaków: „Uwaga stopień” czy „Tędy do łazienki”.

Opieka nad chorym na Alzheimera - niech każdy dzień ma swój rytm

Mózg chorej osoby może przetworzyć tylko ograniczoną ilość informacji. Zwłaszcza w średnio i bardzo zaawansowanym stadium alzheimera zbyt bogaty wybór możliwości lub natłok informacji w krótkim czasie wyzwala bezradność i frustrację. Dlatego bardzo ważne jest ustalenie rozkładu codziennych zajęć i nierobienie od niego odstępstw. Posiłki podawać o tej samej porze. Narzucić stałe godziny chodzenia spać i wstawania. Stały rytm dnia pomaga chorym czuć się spokojnie i komfortowo.

Dużo ruchu

Osoby chore na Alzheimera, nawet ci w średnio i bardzo zaawansowanym stadium choroby, potrzebują tyle samo ruchu, ile mieli go wcześniej. W niektórych przypadkach, jeśli im go zabraknie, stają się pobudzeni i niespokojni. Może to doprowadzić do wystąpienia zjawiska wędrowania, kiedy to chory drepcze po domu godzinami bez celu. Odbywanie spacerów w dzień, codziennie o tej samej porze, zwykle kładzie kres tym wędrówkom po domu.

Bransoletka Identyfikacyjna

Osoby w zaawansowanym stadium choroby często zapominają, gdzie się znajdują i dokąd idą, zdarza im się również wyjść z domu bez celu, a nawet wyjechać z miasta. Dobrze jest wyposażyć chorego w bransoletkę z imieniem i nazwiskiem oraz numerem telefonu, na wypadek zgubienia. Można tez przyszyć plakietkę identyfikacyjną do ubrania chorego.

Bezpieczna opieka nad osobą z Alzheimerem - unikanie czynników wyzwalających agresje

Osoby chore na Alzheimera często doznają nagłego pobudzenia ruchowego, a nawet posuwają się do ataków przemocy fizycznej.  Nawet jeżeli opiekunom wydaje się inaczej, zjawiska te zwykle maja konkretną przyczynę. U niektórych jest to dotknięcie przez inną osobę, u innych – jakieś słowo lub zachowanie. Trzeba uważnie obserwować, jak chory reaguje na otoczenie. Unikanie czynników, które wyzwalają agresję, ułatwi życie wszystkim.

Lepiej odwracać uwagę niż tłumaczyć

Z osobą w zaawansowanym stadium choroby nie można logicznie dyskutować. Zdenerwować może go dosłownie wszystko, realnie istniejące lub urojone. Tłumaczenie, że grzanka nie jest spalona, a w szafie nie czai się żaden potwór, nie przyniesie rezultatu. Może co najwyżej skończyć się kłótnia. W takich sytuacjach lepiej jest skierować uwagę na coś innego, np. pójście na spacer lub wspólne składanie prania. Zwykle to wystarcza, aby przestał myśleć o tym, co go niepokoi.

Bądź przewidujący

Nie jesteśmy w stanie dowiedzieć się o czym myśli osoba chora na Alzheimera, ale możemy nauczyć się przewidywać jego zachowania. Wielu opiekunom najwięcej trudności przysparza nietrzymanie moczu i stolca przez podopiecznego. Codzienne mycie i przebieranie go może być bardzo wyczerpujące. W większości przypadków można temu jednak zapobiec, np. zabierając go do toalety co kilka godzin lub obserwując, kiedy zdarzają się takie „wypadki”.

Usuń kłopotliwe przedmioty

Jednym z dziwnych objawów choroby jest to, że chorzy zapominają, do czego służą poszczególne przedmioty, natomiast pamiętają kształty i czasem zdarza się, że te kształty kojarzą się im z czymś innym. Na przykład okrągły kosz na śmieci może pomylić się z muszlą klozetową. Jako opiekun chorego na Alzheimera musisz poświęcić trochę czasu i zaobserwować, które przedmioty wprowadzają najwięcej zamieszania. Jeśli uda ci się zidentyfikować owe „kłopotliwe” przedmioty, wystarczy je usunąć z pola widzenia, np. wynieść kosz na śmieci z sypialni.

Niech życie płynie cicho i spokojnie

Jeśli kilkoro wnuków goni się po domu, pies szczeka, a wszyscy się przekrzykują, to taka sytuacja z pewnością będzie ponad siły chorego. Zapewnij mu ciszę i spokój.

Dokonaj w domu niezbędnych adaptacji

Niewiele jest sytuacji bardziej zatrważających niż stwierdzenie, po przyjściu z pracy, że wszystkie palniki w kuchence są włączone, a z wanny przelewa się woda. Chorzy na Alzheimera często są całkowicie sprawni fizycznie i mogą spędzać całe dnie na robieniu przeróżnych, niebezpiecznych rzeczy. Jeśli temu nie zapobiegniemy, prędzej czy później zrobią sobie krzywdę. Oto kilka domowych usprawnień, które zwiększają bezpieczeństwo i ułatwiają opiekę nad osobą z chorobą Alzheimera:

• zdjąć pokrętła w kuchence, gdy nie jest używana,
• zamocować na drzwiczkach szafek zabezpieczenia przed otwarciem, takie jak przy małych dzieciach,
• chować wszystkie leżące na podłodze przedmioty,
• obniżyć temperaturę w podgrzewaczu wody,
• położyć gumowe maty pod chodnikami i dywanami,
• wszystkie niebezpieczne przedmioty pochować poza zasięgiem chorego.

Rozmawiaj często i używaj prostych słów

Badania udowodniły, że osoby z chorobą Alzheimera, które spędzają większość czasu w towarzystwie swoich bliskich na rozmowie i wspomnieniach, dłużej zachowują sprawność umysłową. Nawet jeżeli nie są w stanie wysławiać się precyzyjnie i logicznie, ciągle mają kontakt z otoczeniem. Wskazane jest, aby poziom konwersacji był dostosowany do możliwości pacjenta. Należy mówić powoli. Krótkimi zdaniami. Zadawać proste pytania, wymagające odpowiedzi: „tak” lub „nie”.

Opiekunie - o siebie też zadbaj

Pół godziny spokoju. Dla opiekuna osoby chorej na Alzheimera jest to marzenie nie do spełnienia. Czymś, czego opiekunowie potrzebują najbardziej, jest kilka chwil dla siebie. Specjaliści doradzają przygotowanie filmów na CD, które pozwalają zająć na jakiś czas uwagą podopiecznego, zawierających prosty, interaktywny program oparty na śpiewaniu starych piosenek rodzinnych, oglądaniu zabaw z domowymi ulubieńcami – psami, kotami, wspominaniu wakacji itp. Odtwarzane filmy mogą uspokajać pacjentów ze średnio- i bardzo zaawansowaną chorobą Alzheimera. Jeśli podopiecznemu spodoba się tak forma spędzania czasu, wtedy ty będziesz miał możliwość odpoczynku. Może to być na przykład gorąca kąpiel, czytanie książki lub po prostu zwykły odpoczynek.

Chcesz wiedzieć więcej? Poznaj zakres obowiązków opiekunki osoby starszej oraz dowiedz się, jak zwalczać stres w pracy opiekuna osób starszych.